Berlin

Μια πόλη μεταξύ κλασικού και μοντέρνου.

Μια πόλη που χωράει Μεσαιωνική, Bauhaus, Μπαρόκ, Ροκοκό αρχιτεκτονική, που συνδυάζει όπερα, boem τύπους, ανατολίτες, ανένταχτους αριστερούς, golden boys και τουρίστες.

Το Βερολίνο άμα δε το περπατήσεις, δεν το ζεις. Πρέπει να δεις αυτή τη μίξη των γυάλινων μοντέρνων κτιρίων στη Potsdamer Platz, σε συνδυασμό με το βαρύ και περίτεχνο κτίριο του Πανεπιστημίου Humbodlt, σήμα κατατεθέν της λεωφόρου Unter der Linden. Μια πόλη φιλική για τον τουρίστα (με κάποιες εξαιρέσεις, που αρνήθηκαν να μας μιλήσουν αγγλικά, ενώ ήξεραν), με πολλά αξιοθαύμαστα παγκοσμίως μουσεία, με γειτονιές γεμάτες ιστορία. Μια πόλη που εξελίσσεται συνεχώς, που είναι πάντα επίκαιρη και διαχρονική.

Η διαμονή μας διήρκεσε πέντε ημέρες και αποφύγαμε να δούμε τετριμμένα τουριστικά μέρη, όπως το Reichstag (Κοινοβούλιο), τον Πύργο της Τηλεόρασης (τον βλέπεις σχεδόν από παντού), Check Point Charlie (σημείο συνάντησης Ανατολικών & Δυτικών κατοίκων της πόλης, πλέον γεμάτο με τουρίστες να φωτογραφίζονται με τον Αμερικάνο στρατιώτη). Επιλέξαμε μουσεία και σημεία μνήμης, περπατήσαμε για να δούμε τη καθημερινότητά των ντόπιων, φωτογραφίσαμε τα σημαντικά.

Αξίζει να επισκεφτείς το νησί των Μουσείων, όπου βρίσκονται αρκετά από τα σημαντικότερα μουσεία στην Ευρώπη με σειρά προτεραιότητας το Pergamon Museum, το Museum of Near East, το Altes Museum, το Neues Museum κ.α., Μόλις τελειώσεις όποια από τα μουσεία διαλέξεις, κάνε μια στάση στο πάρκο χαζεύοντας τον Καθεδρικό Ναό που βρίσκεται δίπλα σε αυτά (δεν είναι πολύ περήφανοι οι Βερολινέζοι για το κτίριο αυτό αρχιτεκτονικά βέβαια). Φεύγοντας από τα μουσεία μη ξεχάσεις να περπατήσεις κατά μήκος του ποταμού Spree, έτσι ώστε να χαζέψεις τα κτίρια και την ομορφιά που αποπνέουν. Ακριβώς απέναντι από το Καθεδρικό Ναό είναι και το μουσείο της DDR (πρώην ανατολικής Γερμανίας) για αυτούς που αναπολούν τη vintage εκδοχή του Βερολίνου. Λάτρεις της μοντέρνας τέχνης, επισκεφτήκαμε και ένα από τα μουσεία αυτής που διαθέτει η πόλη, το Hamburger Bahnhof, με αυθεντικά έργα των Joseph Beuys, Andy Warhol, Robert Rauschenberg και Cy Twombly.

(Berliner Dom)

(Ανοικοδόμηση, πλάι στον ποταμό Spree)

Εντωμεταξύ στο πάρκο μεταξύ Alexander Platz και ποταμού Spree..

(Marx & Engels Forum)

(Berliner Fernsehturm & Rotes Rathaus)

Pergamon Museum

Neus Museum

Pergamon Musuem

Pergamon Musuem

Hamburger Bahnhof Musuem

Hamburger Bahnhof Museum

Ενδιαφέρον προκαλεί η αξιοποίηση ως τουριστικό προϊόν, η ιστορία του ναζισμού, η διαμόρφωσή του, η ισχυροποίησή του και η εδραίωσή του, όχι μόνο στη Γερμανία, αλλά και σε όλη την Ευρώπη. Υπαίθριοι χώροι, αλλά και κτίρια τα οποία ήταν γραφεία των SS και της Gestapo έχουν μετατραπεί σε μουσεία με δωρεάν είσοδο, αντικειμενικά, χωρίς δόσεις υπερβολής.

Το Βερολίνο μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου πληγώθηκε πολλές φορές, μια με την άνοδο του Χίτλερ και την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μια με το διωγμό 170.000 Εβραίων κατοίκων και την εξόντωσή τους σε Στρατόπεδα Συγκέντρωσης, ακόμα με την διχοτόμηση σε Ανατολικό και Δυτικό και αργότερα με τη κατασκευή του Τείχους του Βερολίνου. Μετά τη πτώση του Τείχους τον Νοέμβριο του 1989, το Βερολίνο άρχισε να συγκροτείται σε μια ενιαία πόλη και η αναβάθμιση του είναι εμφανής.

(Topographie des Terrors, υπαίθριο δωρεάν Μουσείο & Τόπος Μνήμης κατά του Ναζισμού)

Σε διάφορα σημεία μέσα στη πόλη, όπου περνούσε το Τείχος, θα δεις κομμάτια του, ως έργα τέχνης πλέον. Το μεγαλύτερο σωζόμενο μέρος του Τείχους είναι το γνωστό με όνομα East Side Gallery, που εκτείνεται σε 1,3 χιλ. κατά μήκος της οδού Mühlenstrass. Εκεί καλλιτέχνες από όλο το κόσμο κόσμησαν με τις καλλιτεχνικές τους ανησυχίες τα τσιμέντα σε ένδειξη συμφιλίωσης των δύο κόσμων, του ανατολικού και του δυτικού.

(Γκράφιτι από σωζόμενο μέρος του τείχους στο East Side Gallery)

Σημαντικό Μουσείο στη πόλη του Βερολίνου, είναι το Jüdisches Museum Berlin, με πλήρη αναφορά στους Εβραίους κατοίκους της πόλης, παρουσιάζοντας τη καθημερινότητα τους, τα έθιμα τους, αλλά και τον απάνθρωπο διωγμό τους. Αρχιτεκτονικά σου προκαλεί μια ζάλη το νέο κτίριο του μουσείου, άλλοι το βλέπουν σαν το σπασμένο αστέρι του Δαυίδ, άλλοι σαν αστραπή, και αρκετοί αισθάνθηκαν το αίσθημα του αποπροσανατολισμού και της ανασφάλειας (όπως άλλωστε ένιωσαν χιλιάδες Εβραίοι με τον εκτοπισμό τους). Άκρως συγκινητικό και πλήρως δομημένο.

Σήμα κατατεθέν του Βερολίνου, είναι η Πύλη του Βρανδεμβούργου (Brandenburger Tor), κατασκευάστηκε μεταξύ των ετών 1788 με 1791 κατά την διάρκεια της βασιλείας του Φρειδερίκου Γουλιέλμου Β’ της Πρωσίας. Η Πύλη του Βρανδεμβούργου αποτέλεσε επίκεντρο των πανηγυρισμών, το σύμβολο της ένωσης της Γερμανίας και το σύμβολο του τέλους του Ψυχρού Πολέμου.

Δίπλα στη Πύλη υπάρχει το Μνημείο του Ολοκαυτώματος, όπου θα βιώσετε μία από τις πιο σπαρακτικές εμπειρίες σε σύγχρονο μνημείο: 2.711 μονόλιθοι γεμίζουν έκταση ίση με ένα οικοδομικό τετράγωνο. Οι μονόλιθοι στοιχίζονται σε ελαφρά κυματοειδή διάταξη. Ο καθένας έχει μοναδικές διαστάσεις και μέγεθος. Η σκέψη του αρχιτέκτονα ήταν να δημιουργήσει ένα αίσθημα ανισορροπίας και αποπροσανατολισμού παρ’ όλη τη συμπαγή κατασκευή.

Περπατήσαμε αρκετά στη περιοχή πάνω από το ποτάμι, στο «Mitte» (το κέντρο δηλαδή), ανακαλύπτοντας την ανερχόμενη εβραϊκή γειτονιά, τη μποέμ γειτονιά. Μαγαζάκια με χειροποίητα κοσμήματα και ρούχα, καφέ και χώρους τέχνης έχουν κατακλύσει τη περιοχή. Βρεθήκαμε εκεί Κυριακή μεσημέρι και γινόταν το αδιαχώρητο, όλες οι ηλικίες, όλες οι εθνικότητες μια παρέα.

Στη περιοχή κάτω από το ποτάμι, Mitte και αυτή (που τελειώνει και που αρχίζει δεν ξέρω αυτό το Mitte), μεταξύ των λεωφόρων Unter den Linden και Leipziger Strasse, είναι πιο ήσυχα τα πράγματα. Βαριά κτίρια, άλλης αρχιτεκτονικής, πιο σικ καφέ και εστιατόρια, αίγλη μιας άλλη εποχής. Εκεί είναι και το κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου Humbodlt.

Στον αντίποδα των κλασσικών κτιρίων βρίσκονται οι γυάλινοι ουρανοξύστες στη Potsdamer Platz. Το σημείο γνωστό σε όλους μας, διότι κάθε χρόνο τον Φεβρουάριο διεξάγεται εκεί το Φεστιβάλ Κινηματογράφου «Berlinale«.

Πήγαμε και στο Δυτικό Βερολίνο. Για να φτάσεις εκεί, περνάς μπροστά από το Reichstag, διασχίζεις το μεγάλο πάρκο της πόλης, Tiergarden Grosser με την εμβληματική Στήλη της Νίκης – Siegessäule (σήμα κατατεθέν στη ταινία του Βιμ Βέντερς «Τα φτερά του Έρωτα»), το Ζωολογικό Κήπο (και για μεγάλα παιδιά όχι μόνο για μικρά) κ.α., για φτάσεις να κεντρικό σημείο όπου βρίσκεται ο Ναός Kaiser-Wilhelm-Gedächtnis-Kirche. Σχεδόν κατεστραμμένος από τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς του 1945, ιστορικής σημασίας και πλέον μουσειακός χώρος. Στρίβοντας το σώμα 180 μοίρες παρελαύνει από μπροστά σου όλος ο νεοπλουτισμός της ανατολής. Τούρκοι, Άραβες, Ασιάτες, με τα ακριβά τους τα αυτοκίνητα και για δευτερόλεπτα αναρωτιέσαι αν βρίσκεσαι Βερολίνο ή σε τούρκικο σίριαλ. Στον ίδιο δρόμο θα δείτε και το έργο τέχνης από ανοξείδωτο χάλυβα για τα την επέτειο των 750 χρόνων του ενωμένου Βερολίνου.

Το θαύμασα το Βερολίνο, που καταφέρνει να παντρέψει τα παλιά με τα νέα δεδομένα. Οι φωτογραφίες ήταν απλά μια μικρή γεύση, μπορει να αδίκησα γειτονιές χωρίς να τις αναφέρω και δεν μπόρεσα να περιγράψω πλήρως όλα τα σημεία του Βερολίνου. Άφησα κατι και για εμένα. Αν δε το ζήσεις από κοντά, δεν θα γίνεις μέρος του. Και ναι, θα ξαναπήγαινα κι άλλες φορές, πολλές..

(Berlin, 2016)

Photography: Katevangel

Κείμενο: The Act of Capturing